Globalno, gojaznost predstavlja uzrok više od milion smrtnih ishoda godišnje, a procenjuje se da pogađa više osoba nego pušenje, alkoholizam ili siromaštvo iziskujući visoke troškove zdravstvene zaštite.

Tokom poslednje dvije decenije prevalencija gojaznosti u Evropi trostruko je povećana. Prekomjerna uhranjenost danas pogađa 50 odsto odraslih, dok je jedna trećina te populacije gojazna.

Prekomjerna uhranjenost i gojaznost prisutni su i kod 20 do 30 odsto djece i adolescenata u zemljama Evrope, a dramatičan trend godišnjeg porasta njihove prevalencije i česta udruženost sa drugim bolestima daju epidemiji gojaznosti u ovoj populacionoj grupi izuzetan značaj, ne samo zdravstveni već i ekonomski i demografski.

Oko 60 do 85 odsto gojazne djece školskog pretpubertetskog uzrasta ostaju gojazna i u odraslom dobu, što dovodi do ranije i češće pojave hroničnih nezaraznih bolesti (hipertenzija – povišen krvni pritisak, rana ateroskleroza, šećerna bolest tip 2), kao i  endokrinih, ortopedskih i psihosocijalnih poremećaja, navodi zjzpa.org.rs.

Fruktoza osnovni uzrok gojaznosti

Ugrožavanje zdravlja i skraćenje životnog vijeka

Udruženost gojaznosti i ovih oboljenja u tako ranom životnom dobu prouzrokuje skraćenje očekivane prosječne dužine života, doprinosi velikom opterećenju bolestima u narednoj generaciji i ugrožava funkcionisanje sistema zdravstvene zaštite i osiguranja.

Pored posledica po fizičko zdravlje koje se ogledaju u nizu hroničnih nezaraznih bolesti, gojaznost ima i druge značajne posledice: gojazne osobe su češće depresivne, imaju manje samopouzdanja i često su socijalno stigmatizovane.

Značajne su i ekonomske posledice gojaznosti koje se ogledaju u visokim i često neproporcionalnim troškovima zdravstvene zaštite i visokom procentu odsustva sa posla zbog bolovanja kao posledica zdravstvenih problema u čijoj osnovi leži gojaznost kao uzročni ili faktor rizika.

Svjetski dan borbe protiv gojaznosti prvi put je obilježen 4. marta 2020. godine sa ciljem podizanja svijesti javnosti o rasprostranjenosti ovog problema, boljeg razumijevanja uzroka i posledica i pozivanja na akciju svih sektora koji mogu da doprinesu rešavanju ovog javnozdravstvenog problema s obzirom na to da je gojaznost rezultat složene interakcije bioloških, genetskih, faktora životne sredine i psihosocijalnih faktora.

Prevencija i liječenje gojaznosti

Pod prevencijom i liječenjem podrazumeva se multidisciplinarni pristup zdravstvenog sektora, uz istovremeno djelovanje svih drugih sektora države i civilnog društva u promociji zdravih stilova života i podizanju svijesti stanovništva o značaju pravilne ishrane i fizičke aktivnosti.

Nacionalnim programom prevencije gojaznosti kod djece i odraslih predviđene su sledeće prioritetne oblasti za akciju do 2025. godine: promocija zdravlja i prevencija prekomjerne uhranjenosti i gojaznosti, reorijentacija usluga zdravstvene zaštite ka prevenciji i jačanje nadzora, praćenja, evaluacije i istraživanja.

Jedna od najznačajnijih mjera prevencije jeste edukacija u oblasti ishrane.