Nezakonito pomaganje državnih i opštinskih preduzeća, praksa koja je godinama bila ukorijenjena u izvršnoj vlasti, sudeći po izvještaju o dodijeljenoj državnoj pomoći za 2022. godinu gotovo je iskorijenjena. Prije 2022. godine smo svake godine svjedočili izvještajima u kojima su vladini resori nezakonito pomagali, odnosno davali neusklađenu državnu pomoć brojnim državnim preduzećima, dok je u prošloj godini samo Opština Nikšić dala nezakonitu pomoć.

Prema izvještaju Agencije za zaštitu konkurencije o dodijeljenoj državnoj pomoći u 2022. godini, sačinjenom na osnovu podataka koje su dostavili davaoci državne pomoći, Opština Nikšić je dodijelila nezakonitu državnu pomoć u iznosu od 56.091 euro. U pitanju je pomoć u svrhu podrške ekonomiji zbog posledica pandemije kovid-19. Na čelu Opštine Nikšić je Marko Kovačević.

Da nije bilo ove pomoći, po prvi put nakon nekoliko godina, Crna Gora ne bi bila država koja nezakonito pomaže svoja preduzeća. U 2020. godini nezakonita pomoć je iznosila oko 16 miliona eura, a u 2021. nije prijavljeno 36,3 miliona državne pomoći. Po Zakonu o kontroli državne pomoći, svaki davalac mora od Agencije da dobije pozitivno mišljenje prije isplate pomoći. U prethodnim godinama, kako i cifre pokazuju, to apsolutno nije bila praksa.

U izvještaju, koji je usvojila Vlada, Agencija je izrazila sumnju i da skoro dva miliona koje je isplatila Opština Berane predstavljaju potencijalnu državnu pomoć.

– Na osnovu podataka koje je dostavila Opština Berane, Agencija je zaključila da su od strane te Opštine ostvareni izdaci iz budžeta Opštine, sa pozicije 432 Ostali transferi – 4326 Transferi javnim preduzećima, u ukupnom iznosu od 1,957 miliona eura. Opština Berane nije obrazložila da li predmetni izdaci predstavljaju državnu pomoć ili ne, čime je Agencija dovedena u sumnju da mogu predstavljati potencijalnu državnu pomoć. Opreza radi, ovaj iznos nije uračunat u ukupni iznos dodijeljene državne pomoći u 2022. godini. Agencija će u odnosu na neprijavljne državne pomoći pokrenuti postupak eks post kontrole ocjene usklađenosti državnih pomoći dodijeljenih bez prethodne ocjene Agencije – navedeno je u izvještaju usvojenom na poslednjoj sjednici Vlade.

Na čelu Opštine Berane je Vuko Todorović. Na tu poziciju je izabran polovinom prošle godine.

U 2022. godini ukupno dodijeljena državna pomoć je iznosila 10,12 miliona eura i apsolutni iznos državne pomoći je manji za 77,4 odsto u odnosu na prošlu godinu kada je iznosio 44,9 miliona. U 2020. godini je državna pomoć iznosila 88,7 miliona.

Horizontalna pomoć je iznosila 4,99 miliona, sektorska 1,63 miliona, a regionalna 3,45 miliona. Od skoro pet miliona horizontalne pomoći 3,06 miliona odnosi se na obnovljive izvore energije, a 1,93 miliona na istraživanje i razvoj. Sektorska pomoć je kompletno data za kulturu, informisanje i sport.

– Apsolutni iznos dodijeljene sektorske državne pomoći u 2022. godini je za 95,79 odsto manji u odnosu na 2021. godinu, a za 97,18 odsto manji u odnosu na 2020. godinu – piše u izvještaju.

Dvije trećine pomoći, odnosno 66 odsto, odnosilo se na donacije, subvencije kamata, otpise dugova i umanjenje prilikom prinudnih poravnanja, dok su 26 odsto pomoći činile poreske olakšice, a osam odsto garancije.