Uskoro treba očekivati i oštra upozorenja Brisela / foto: Balša Rakočević
21/12/2024 u 07:30 h
Mili PrelevićMili Prelević
Preuzmite našu aplikaciju
Pratite nas na
Pridružite nam se na viber community
Pratite nas
i na telegram kanalu
Pratite nas
i na WhatsUp kanalu
StoryEditor

Vrata EU sve više otvorena, naše podjele sve očiglednije

Politički spektakl koji se trenutno odvija u Crnoj Gori ne samo da naglašava nesposobnost političkih elita – kako iz vlasti, tako i iz opozicije – da upravljaju zemljom, već i otkriva duboko ukorijenjen cinizam i oportunizam u njihovom pristupu evropskim integracijama.

Svi akteri se verbalno zaklinju u evropski put, a istovremeno opstrukcijama, neodgovornim odlukama i nedostatkom dijaloga aktivno ruše temelje na kojima bi trebalo da počiva ta priča.

Stiče se utisak da što su vrata EU više otvorena, to su i naše podjele sve veće i otvorenije.

Vladajuća struktura u Crnoj Gori pokazuje duboko nerazumijevanje trenutka u kojem se zemlja nalazi. Umjesto da iniciraju dijalog i pokažu zrelost, vlast je zarobljena u međusobnim obračunima i neprestanom političkom prepucavanju. Nedostatak jasne strategije za deblokadu institucija, uključujući Ustavni sud, ukazuje na političku nekompetenciju i manjak odgovornosti prema građanima. Sve češći incidenti u Skupštini i odsustvo konstruktivnog odnosa prema opoziciji dodatno ukazuju na slabljenje autoriteta vlasti. Činjenica da ključni politički lideri ne uspijevaju da prepoznaju značaj institucija kao što su sudstvo i Skupština u procesu evropskih integracija ozbiljno dovodi u pitanje njihovu posvećenost demokratskim principima.

S druge strane, ni opozicija se ne ponaša ništa odgovornije. Njihova blokada rada Skupštine i uporna strategija opstrukcije pokazuju jasnu nezainteresovanost za zajednički interes građana. Dok opozicija svoje poteze opravdava potrebom da "odbrani demokratiju", u stvarnosti je njihov fokus usmjeren na političke kalkulacije i vraćanje vlasti po svaku cijenu. Nedostatak spremnosti za dijalog sa vlastima, čak ni u situacijama kada je to ključno za funkcionisanje države, svodi ih na destruktivnu silu koja dodatno otežava ionako krhku političku situaciju.

Posebno je licemjerno kada opozicija, uključujući partije kao što je DPS, govori o poštovanju Ustava, iako su dok su bili na vlasti dozvolili da predsjednik države ima tri mandata suprotno Ustavu. Takođe, uz njihovu podršku je i predsjednica Vrhovnog suda bila na funkciji duže od Ustavom propisanog ograničenja. Takva istorija selektivnog odnosa prema zakonima dodatno potkopava njihov kredibilitet kao branitelja demokratskih principa.

Predsjednik Crne Gore Jakov Milatović je u nekoliko navrata javno izrazio zabrinutost zbog poteza premijera Milojka Spajića, uz ocjenu da njegov način vođenja politike prijeti da državu uvede u haos. Ova kritika je došla u kontekstu sve izraženijih tenzija između ključnih političkih aktera i eskalacije političke krize.

Udaljavanje od evropskih ambicija?

Sve su glasniji signali da se može očekivati konkretnija reakcija Brisela. Vrlo je moguće da će Evropska unija uskoro izdati oštra upozorenja političkim liderima u Crnoj Gori, ali i zatražiti njihovo prisustvo na hitnim sastancima u Briselu. Ukoliko se ovakav politički haos nastavi, pojedini lideri stranaka mogli bi se suočiti sa direktnim pritiskom evropskih zvaničnika, čime bi EU poslala jasnu poruku da ovakvo ponašanje ima posljedice.

Svakim danom političkog zastoja Crna Gora se udaljava od svojih evropskih ambicija. Nedostatak reformi, urušavanje institucija i sve dublja politička polarizacija šalju poruku Briselu da je zemlja nepouzdana u svom opredjeljenju za članstvo u EU. To lako može izazvati zamor kod evropskih zvaničnika i negativno uticati na njihovu spremnost da ulažu politički kapital u proces integracija Crne Gore.

Evropska unija se, očekivano, uzdržano oglasila, izrazivši zabrinutost zbog blokade ključnih institucija. Međutim, pitanje je koliko dugo EU može ostati samo posmatrač u situaciji koja prijeti da ozbiljno ugrozi reformski kurs Crne Gore. Evropska unija na raspolaganju ima desetine alata kojima Crnoj Gori može poslati jasnu poruku da neće dugo tolerisati trenutni politički haos. Takve mjere, iako bi bile i najsimboličnije, mogle bi ozbiljno usporiti evropski put Crne Gore.

S druge strane, EU bi mogla djelovati i proaktivnije, organizujući međunarodni posrednički dijalog između vlasti i opozicije kako bi prekinula politički zastoj. No, posredovanje bez političke volje unutar zemlje može rezultirati samo privremenim rješenjem, koje će se ubrzo urušiti pod teretom neodgovorne političke klase.

Završen sastanak Milatovića i Spajića

Vrijeme za dijalog i dogovor ističe, a odgovornost je podjednako na vlasti i opoziciji. Njihova nesposobnost da prevaziđu uskostranačke interese ne ugrožava samo evropski put, već i osnovne demokratske vrijednosti zemlje. Evropska unija, ukoliko želi očuvati kredibilitet u regionu, mora preći sa zabrinutosti na konkretne mjere. U suprotnom, Crna Gora će nastaviti da tone u politički haos, udaljavajući se od ideala kojima svi formalno teže.

Pratite nas na
Pridružite nam se na viber community
Pratite nas
i na telegram kanalu
Pratite nas
i na WhatsUp kanalu
21. decembar 2024 10:41