Rame je izuzetno složen zglob sa najvećim obimom pokreta od svih zglobova u našem tijelu.
Rotatorni omotač čini ovojnica tri mišića: m.supraspinatus, m.infraspinatus i m.teres minor.
Sva tri mišića imaju imaju značajnu ulogu u funkciji i patologiji ramenog zgloba. Izvode pokrete: abdukcije (odvođenje) i spoljašnje rotacije, stabilizuju i održavaju pritisak u zglobu. Primarni uzroci nastajanja ramenog periartritisa su: povrede, oboljenja i deformacije okolnih koštano-zglobnih struktura. Dok je sekundarni uzrok ovog oboljenja prije svega nestabilnost zgloba. Bol u ramenu zahvata veliki dio populacije poslije 40. godine života..
- Periartritis humeroskapularis ili bolno rame predstavlja zapaljenje vanzglobnog tkiva ramenog zgloba. Zbog složene anatomije ramena i velikog broja elemenata koji mogu biti zahvaćeni, dijagnostika ovog sindroma nije jednostavna. Upalni proces može zahvatiti više od deset specifičnih mjesta kao što su pripoji tetiva (entenzitis), ovojnice tetiva (tendosinovitis), burze (subakromijalni, subdeltoidni, subskapularni burzitisi). Česti uzroci ovog vanzglobnog reumatizma ramenog zgloba su upravo promjene na tetivi m.supraspinatusa nastale njegovom dugotrajnom iritacijom kroz pokret bočnog dizanja ruke iznad 90 stepeni, ili pak kao sekundarna posljedica prednje nestabilnosti ramenog zgloba, ili nekog drugog oblika traume. Karakteriše ga jedan ili više udruženih simptoma: tendinitis m. supraspinatusa, subdeltoidni bursitis i adhezivni burzitis koji zahvata zglobnu čauru. Znajući da je tetiva mišića supraspinatusa u kontaktu sa subdeltoidnom burzom i zglobnom čaurom, ne čudi njihova međusobna interakcija kod patoloških promjena - objašnjava fizioterapeut Srđan Kuzman.
SIMPTOMI
U početku dolazi do upale tetive m. supraspinatusa. Ovaj simptom karakteriše lokalno povišena temperatura, bol u nadlaktici, ramenu i prema vratu. U ovoj fazi se može uočiti i asimetrija u držanju gornjeg dijela tijela. Pri podizanju ili rotaciji ruke ka spolja bol se pojačava. Potom dolazi i do subdeltoidnog burzitisa koji uzrokuje izrazito jak bol zbog čega pacijent drži bolesnu ruku prislonjenu uz tijelo sprečavajući pokrete. Ponekad dolazi i do stvaranja kalcifikata u tetivima ili burzi, kao i do povišene tjelesne temperature. Ukoliko se bolest adekvatno ne liječi, nakon kratkog vremena dolazi do adhezivnog burzitisa, poznatijeg kao „smrznuto rame”, koji zahvata sve tri navedene strukture međusobno, spajajući ih fibroznim tkivom. U ovoj fazi bol se javlja i u stanju mirovanja, širi se u nadlakticu i prema lopatici, pokreti ramena su izrazito bolni i smanjeni, a mišići hipotrofirani i oslabljeni što dovodi i do radne nesposobnosti.
TERAPIJA
Liječenje se, primjereno stanju u kom se pacijent nalazi, sastoji u aplikaciji nesteroidnih ljekova protiv upale, kao i kombinaciji fizikalnih procedura i terapija vježbama (kineziterapija), kao i primjeni Shock Wave terapijom radijlanim udarnim talsima. Od fizikalnih procedura se primjenjuje terapija ledom i strujom, a kineziterapija je usmjerena ka mobilizaciji i istezanju skraćenih mekih struktura, povećanju opsega pokreta i jačanju mišića ruku i ramena, vježbama kojima se pospješuje cirkulacija,vježbama koordinacije i propriocepcije. Takozvani kinezitejping, kroz pravilnu upotrebu ljepljivih traka, takođe pomaže smanjenju simptoma i liječenju. Ukoliko su posljedice ove bolesti uzrokovale neke posturalne promjene u okolnim strukturama, terapiju treba usmjeriti i na njih. Iskustva pokazuju da primjena Shock wave terapije u procesu rehabilitacije periartritisa ramena daje izvandredne rezultate, smanjuje bol i znatno skraćuje rehabilitacioni proces pacijanata, te se oni mnogo brže vraćaju svojim svakodnevnim aktivnostima i normalnom funkcionisanju. Važno je pomenuti da kod bolnog ramena vlada pogrešno vjerovanje o tome kako će bol sama od sebe nestati. Čekanje na samoizliječenje sa sobom povlači još dužu, a zbog skraćenja mekih struktura i bolniju terapiju. Rana dijagnostika i fizioterapijska intervencija su najbitniji faktori u ishodu sindroma bolnog ramena.
Uspjeh terapije i rehabilitacije zavisi od faze u kojoj se pacijent javio ljekaru. Liječenje može biti neoperativno (fizikalna terapija i vježbe) i operativno.
M.K.
