Nadimanje može biti simptom različitih bolesti organa za varenje, a veoma često je povezano sa sindromom iritabilnog kolona (IBS), takozvana "nervozna crijeva". Prema zvaničnim kriterijumima simptom koji izdvaja IBS od drugih funkcionalnih poremećaj debelog crijeva je obavezno prisustvo bola u trbuhu, uz izmijenjen ritam crijevnog pražnjenje po tipu opstipacije (zatvora) ili dijareje (proliva) ili njihove naizmjenične pojave. Najčešći simptom koji prati bol u trbuhu i izmijenjeno crijevno pražnjenje kod IBS pacijenata je nadimanje trbuha.
Učestalost pojave nadutosti i gasova je 16 do 30% u opštoj populaciji, a kod IBS pacijenata i do 90%. Nadimanje trbuha dovodi do smanjenog kvaliteta života, jer pacijentu otežava obavljanje svakodnevnih životnih aktivnosti, profesionalnih zadataka, a takođe utiče i na kvalitet društvenog života. Šta izaziva gasove u trbuhu i nadimanje?
Razlozi koji dovode do nadimanja mogu biti hrana, način konzumiranja hrane i količina. Zatim, poremećaj u sastavu bakterija u debelom crijevu, pojačan rast i razmnožavanje bakterija u tankom crijevu, ali i niži prag tolerancije crevnog sistema na spoljne draži,
Nadimanje se češće javlja kod žena, može da bude povezano sa stresom, ali se najčešće povezuje sa uzimanjem određene vrste hrane. Pacijenti često primjećuju da se nadimanje pojačava posle obroka, tako da i sami pokušavaju da smanje tegobe, izbegavanjem nekih namirnica u ishrani. Zbog toga se kao prva preporuka u rešavanju nadimanja predlaže higijensko-dijetetski režim, pa tek onda upotreba ljekova.
Koji su simptomi nadimanja?
Pored povećanja obima trbuha prisutna je i nelagodnost ili bol u trbuhu koji nastaje kao posledica rastezanja zida crijeva viškom gasova. Takođe, bol mogu izazvati i grčevi crijeva koji nastaju zbog prethodnog rastezanja. Prisutni su često i čujni rad crijeva, krčanje i pretakanje u trbuhu.
Da li gasovi u trbuhu mogu izazvati bol u leđima ili u grudima?
Prethodno opisane tegobe u smislu rastezanja crijeva viškom gasova, kao i grčevi, mogu se širiti i van trbuha i dati senzacije i u okolini. Takođe nadutost trbuha dovodi do podizanja dijafragme što može dovesti do nelagode u grudnom košu i osjećaja nedostatka vazduha.
Koja dijeta se preporučuje u pacijenata sa nadimanjem trbuha?
FODMAPs dijeta podrazumeva izbacivanje svih ugljenih hidrata kratkog lanca. Oni vezuju vodu u tankom crijevu, teško se vare, ne resorbuju se u tankom crijevu i zbog toga ih fermentuju crijevne bakterije, što dovodi do proizvodnje gasova kao što su vodonik, ugljen-dioksid i metan. Ovi ugljeni hidrati se nalaze u hrani kao što je voće (jabuke, trešnje, višnje, lubenica), zatim povrće (luk, karfiol, grašak, brokoli); mlijeko i mlečni proizvodi koji sadrže laktozu; ali i žitarice (pšenica, raž, ječam); med i vještački zaslađivači. Navedene namirnice treba izbjegavati.
Kako se može pomoći pacijentima koji imaju nadimanje?
Pored dijete i izbegavanja navedenih namirnica jako je važno sprovoditi adekvatan režim ishrane u smislu navika o kojima smo već govorili. Ukoliko navedene korekcije u ishrani ne dovedu do poboljšanja, već je nadimanje i dalje prisutno, i onemogućava pacijenta u obavljanju svakodnevnih aktivnosti ili mu bitno utiče na kvalitet svakodnevnog života, terapiju treba započeti probioticima. Uloga probiotika u otklanjanju simptoma nadutosti je poznata i priznata od strane relevantnih gastroenteroloških udruženja. Probiotska kultura, kao što je Lactobacillus plantarum, koja se nalazi u probiotskom preparatu Flobian® svojim djelovanjem smanjuju nadimanje trbuha kod velikog broja pacijenata, što je pokazano kliničkim studijama. Preporučena upotreba je jednostavna, bez neželjenih dejstava i zbog toga je mogu propisivati i gastroenterolozi, ali i ljekari na nivou primarne zdravstvene zaštite, kao i farmaceuti. Preporučuje se duža primjena, u trajanju od 4 nedelje, minimum, u dozi od jedne kapsule dnevno.
Lepota i zdravlje
