Opraštajući se od Mladena Leskovca, Matica srpska iz Novog Sada je u čitulji od 25. decembra 1990. objavila u "Dnevniku": "Njegovom smrću Matica je izgubila jednog od najistaknutijih i najuglednijih poslenika u čitavoj svojoj istoriji. Ostaće svima članovima i prijateljima Matice u trajnom sjećanju kao izvrsni istoričar književnosti, esejista i profesor ali i kao mudar i dalekovid voditelj svekolikog rada i života u Matici srpskoj...". Te riječi ujedno su i moto knjige Radovana Popovića "Veliki gospodin: Mladen Leskovac - njim samim", koju je upravo izdala Matica srpska, 2017. godine, a uz čije ćemo odobrenje i saglasnost autora, iz pomenute knjige, u narednih nekoliko brojeva prenijeti najinteresantnije detalje.
Radovan Popović je rođen 1938. godine u selu Dub, kod Bajine Bašte. Gimnaziju je završio u Užicu, a književnost je studirao u Beogradu. Bio je dugogodišnji urednik kulturnog dodatka "Politike". Objavio je preko dvadeset biografskih knjiga o znamenitim srpskim piscima. Za knjigu "Život Meše Selimovića", nagrađen je 1988. godine Oktobarskom nagradom grada Beograda za književnost, a dobitnik je još mnogih značajnih nagrada i priznanja. Član je srpskog PEN kluba i član upravnih odbora Zadužbine Ivo Andrić, Zadužbine Desanka Maksimović i uprave Fondacije Vasko Popa.
Mladen Leskovac je za života bio veoma cijenjen, poštovan i hvaljen kao profesor univerziteta, redovni član Srpske akademije nauka i umetnosti, naučnik, pjesnik… a poslije smrti – zaboravljen. Ovo je, dakle, priča o životu i radu Mladena Leskovca, čovjeka kome su knjige i književnost od djetinjstva bile nerazdvojni dio jednog bogatog, beskrajno zanimljivog života, čovjeka koji je prvu pjesmu napisao u desetercu u osmoj godini, zatim cijelog života otkrivao zapretene pisce srpskog 18. i 19. vijeka, poput Eustahije Arsića i Jovana Pačića, a naročito Jovana Jovanovića Zmaja i Laze Kostića.
Mladen Leskovac je rođen 1. januara 1904. godine u selu Sivcu od oca Milivoja, učitelja, i majke Olge, iz Srbobrana od Gložanskih. Sivac je tipično vojvođansko ravničarsko selo, na prelazu u sjevernu Bačku (Telečka visoravan). U protokolu krštenih Crkve Sv. oca Nikolaja porodica Leskovac pominje se u Sivcu od početka osamdesetih godina 18. vijeka. Bili su učiteljska porodica, a Sava Leskovac, stric novorođenog Mladena, bio je kafedžija.
Osnovnu školu Mladen je učio u Sivcu, gdje je pročitao i prve knjige iz skromne očeve biblioteke, među kojima je bila i zbirka "Rodoljubive pjesme" Veljka Petrovića (1912). Sveštenik iz komšiluka, prota Staniša Mihajlović, imao je bogatiju biblioteku (knjige poređane od poda do tavanice) – sve knjige Srpske književne zadruge, Ljetopis Matice srpske, Matičina izdanja, pa knjige na mađarskom, njemačkom i ruskom jeziku i ruski časopis "Njiva", koji je u nastavcima objavljivao Tolstojev "Rat i mir", Vukov "Rječnik"... U tom carstvu knjiga Mladen je provodio svaki slobodni trenutak, dok su njegovi vršnjaci uživali u otkrivanju skrivenih ljepota Telečke visoravni. Za vrijeme Prvog svjetskog rata oca mu hapse, kao rodoljuba koji je prikupljao pomoć srpskim ratnicima koji su pružali otpor austro-ugarskim vojnicima naoružanim do zuba. U biblioteci dobrog prote Staniše otkriće i pisca kojem će posvetiti dobar dio života – Lazu Kostića. A naučiće i mađarski jezik, koji će do kraja života zvati – madžarski...
Prve razrede gimnazije Mladen Leskovac uči u Novom Sadu. Kao strasnog čitaoca knjiga, posebno ga je oduševio Dostojevski – njegov roman "Braća Karamazovi" je jedna od prvih knjiga koju je kupio; knjiga je štampana u Zagrebu, u prevodu Ise Velikanovića. Posljednja dva razreda gimnazije učiće u Somboru, kamo je premješten za učitelja i njegov otac – u Somboru će se prvi put "sresti" sa Milošem Crnjanskim, njegov "Dnevnik o Čarnojeviću" osvojiće ga za sva vremena. Potom će ga osvajati pisci kao što su Krleža, Tin Ujević, Rastko Petrović, Ivo Andrić, a prije svih njih – Isidora Sekulić.
PRIREDIO:
MILADIN VELjKOVIĆ
(NASTAVIĆE SE)
Коментари (1)
Оставите свој коментар