Borba protiv ekološkog kriminala mora biti prioritet na međunarodnom, evropskom i nacionalnom nivou – zaključak je sa nedavne Regionalne konferencije posvećene jačanju borbe protiv ekološkog kriminala u jugoistočnom dijelu Evrope, koja je održana u Plitvicama u Hrvatskoj. U kontekstu koji je obilježen kolapsom biodiverziteta, globalnim zagrijavanjem i umnožavanjem izvora zagađenja, država, njene institucije i organizacije i građani moraju da se mobilišu kako bi sprovodili ekološke standarde – saopštili su iz Agencije za zaštitu životne sredine.

Suprotno tom apelu, već odavno, iako ekološki programi sve više postaju dio politike državnih organa i svih političkih partija, o zaštiti životne sredine više se govori da bi se stekli određeni politički poeni, a malo je konkretne realizacije i praktično se malo čini na tom planu. Primjer za to su šume i njihova zaštita. Šume, fabrike kiseonika, nemilosrdno se eksploatišu i uništavaju, a ne obnavljaju. Uništavanjem miliona hektara šuma godišnje se u atmosferi snjmanji milijarde tona kiseonika. Istovremeno, količina ugljendioksida u velikom procentu raste. Današnje generacije, u svojoj mladosti i kasnije, vjerovale su da je priroda neiscrpna i neuništiva; da je sposobnost čovjeka u tome da prirodu pobjeđuje i da je u što većoj mjeri koristi. Međutim, sagledavajući posljedice čovjekovog nekontrolisanog i pohlepnog uticaja na prirodu, došlo se do saznanja da je čovjekova budućnost ozbiljno ugrožena. Tim neodgovornim i bezobzirnim ponašanjem prema životnoj sredini, čiji je sastavni dio i od koje zavisi, čovjek sve više postaje sam svoj neprijatelj.

Podsjetimo da šume pokrivaju jednu trećinu Zemljine kopnene mase, a 60 odsto teritorije Crne Gore je pod šumom. Crna Gora je jedna od najzelenijih u Evropi. Crnogorski krajolici, u kojima svako može naći mnogo čega za svoju dušu su bogati šumom. To je ekološka oaza mira, uživanja, rekreacije, u čistoj i zdravoj prirodi. Nažalost, to bogatstvo je tokom poslednje decenije napadnuto i uništeno sa svih strana: nedomaćinsko gazdovanje, požari, "kisele kiše", najezda parazita koji uništavaju stabla (potkornjak)...

Pohara crnogorskih šuma je počela uvođenjem koncesija. "Šumarska mafija" nastala zloupotrebom koncesionog gazdovanja šumama za vrijeme bivšeg režima je najveće "zlo za šume", čije su posledice devastirane šume i šteta od više desetina miliona eura za državni budžet. Šume su postale talac nezajažljivih apetita pojedinaca i organizovanih grupa, koji su se obogatili na štetu naše prirode i građana. Haotična sječa pod okriljem koncesija je uništila crnogorske šume. Privilegovani koncesionari nisu poštovali ugovore u funkciji unapređenja gazdovanja šumama, već isključivo u funkciji njihovog ličnog bogaćenja. Jedan od načina uništavanja šuma bila je i zloupotreba tzv. sanitarne sječe koja podrazumijeva sječu bolesnih ili požarom oštećenih stabala. Šume u Crnoj Gori su u značajnijoj mjeri stradale i od bespravne sječe i požara. Izostalo je pošumljavanje. Nema više "mladih gorana" i sadnje mladih sadnica, podizanja zasada šume na goletima.

"Galopirajuće" uništavanje i izumiranje šuma mora se spriječiti i zaustaviti. "Ako želiš da uništiš jedan narod – uništi mu šume", govorio je Josif Pančić. Neophodno je osigurati šumske rezerve za budućnost, za generacije koje dolaze, aktivnom zaštitom i racionalnim iskorišćavanjem. Racionalnije korišćenje prirodnih bogatstava naše planete i naše države je neophodan uslov opstanka za sve. Pohlepa za profitom i potrošnjom su zastrašujući problem očuvanja prirode. Kucnuo je poslednji čas da, uz poštovanje struke i preporuke koje dolaze sa relevantnih adresa, preduzmemo mjere sanacije trenutnog stanja.

Donošenjem Deklaracije o ekološkoj državi, još 1991. godine, Skupština Crne Gore je obavezala sve generacije da se prema prirodi odnose kao prema izvoru zdravlja i inspiraciji slobode, kao i da se posvećuju njenoj zaštiti u ime sopstvenog opstanka i budućnosti potomstva. Opredjeljujući se za dostojanstvo čovjeka, pozvani smo, svi, da se borimo i za dostojanstvo prirode.

Poziv svima da spriječimo ekološku katastrofu koja nam prijeti – čuvajmo šume!

(Autor je diplomirani pravnik)